Συλλέκτης

Μια εμπειρία ζωής

Το μουσείο Βορρέ είναι αποτέλεσμα ενός ψυχικού και αισθητικού σοκ. Όταν το 1962 επέστρεψα στην Αθήνα από τον Καναδά μετά από απουσία δεκαπέντε ετών, έφριξα με την τσιμεντοποίηση, την κακογουστιά και την περιβαλλοντική φθορά που μάστιζαν την μεταπολεμική Ελλάδα. Αποφάσισα τότε να κάνω κάτι για να περισώσω και να προβάλλω ένα γνήσιο ελληνικό περιβάλλον. Αγόρασα μια περιοχή δύο περίπου στρεμμάτων στην Παιανία, γενέτειρα του Δημοσθένη, στο λεγόμενο παλιό χωριό, που ήταν γεμάτο από εγκαταλειμμένα χωριάτικα σπίτια 200 ετών, μυλόπετρες, στόμια πηγαδιών, γούρνες κι πολλά άλλα λαογραφικά στοιχεία. Ήμουν πολύ τυχερός που βρήκα στην Παιανία εξαιρετικούς τεχνίτες, γνώστες της λαϊκής μας παράδοσης, οι οποίοι συνετέλεσαν να υλοποιηθεί το όραμά μου. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχουν πλέον τέτοιοι μάστορες.

Το όραμα

Από την αρχή είχα ένα όραμα και την πεποίθηση ότι το όραμα αυτό είναι εφικτό.
Ο αείμνηστος πατέρας μου, ένας πρακτικός και επιτυχημένος επιχειρηματίας, αγωνιούσε συνεχώς για την ακατάσχετη αιμορραγία της οικογενειακής περιουσίας για την υλοποίηση του δικού μου καλλιτεχνικού οράματος. Πριν πεθάνει με παρακάλεσε να επισκεφτώ έναν φίλο του ψυχίατρο μήπως και καταφέρει να με θεραπεύσει από την αχαλίνωτη συλλεκτική μου μανία, την οποία πολύ σωστά θεωρούσε σαν μια σοβαρή ασθένεια. Σαν καλός γιός εκτέλεσα στην επιθυμία του και επισκέφθηκα μάλιστα όχι μόνο έναν αλλά δύο ψυχιάτρους, έναν στην Αθήνα και έναν στην Ελβετία. Αμφότεροι με διαβεβαίωσαν ότι η ασθένειά μου είναι ανίατη και η μόνη μου παρηγοριά είναι το γεγονός ότι υπάρχουν χειρότερες ασθένειες. Αργότερα προς μεγάλη μου έκπληξη ανακάλυψα ότι και οι δύο ψυχίατροι ήταν και αυτοί φανατικοί συλλέκτες. Η κινητήρια δύναμη ενός συλλέκτη είναι μια συγκυρία τριών συντελεστών. Πρώτιστα, το ασίγαστο συλλεκτικό του πάθος, δεύτερον μια έμφυτη καλλιτεχνική ευαισθησία πλαισιωμένη από ένα διακριτικό μάτι και τρίτων, η βαθειά ηθική ικανοποίηση για μια αξιόλογη κοινωνική προσφορά.

Πιστεύω ακράδαντα ότι η διάσωση και διάδοση της εθνικής μας παράδοσης είναι ουσιαστική και απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση της εθνικής μας ταυτότητας. Ιδιαίτερα σήμερα που αντιμετωπίζουμε ένα κρίσιμο δημογραφικό πρόβλημα με την επικίνδυνη μείωση της γεννητικότητας και με την παρουσία εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών, εξελίξεις που αλλάζουν δραματικά την εθνική μας υπόσταση.

Η τέχνη απαιτεί κουράγιο, είχε πει ο μεγάλος Θουκυδίδης. Αυτό αφορά όχι μόνο τους καλλιτέχνες αλλά και τους συλλέκτες. Ιδιαίτερα αυτούς που αποτολμούν να δημιουργήσουν ολόκληρο μουσείο.
Τα προβλήματα που καλείτε να λύσει ο συλλέκτης είναι το οικονομικό, η συντήρηση των αντικειμένων, η αύξηση των κλοπών, οι απομιμήσεις, ο κίνδυνος των σεισμών, η άνοδος των ασφάλιστρων.

Η ικανοποίηση για έναν συλλέκτη είναι το γεγονός ότι αποτελεί ένα φραγμό κατά της αρχαιοκαπηλίας και της διαφυγής καλλιτεχνικών θησαυρών στο εξωτερικό.

Είναι μια κύρια πηγή παιδείας και διαφώτισης του κόσμου. Επίσης, συμβάλλει στον εκδημοκρατισμό της καλλιτεχνικής δημιουργίας που άλλοτε ήταν το αποκλειστικό προνόμιο των ολίγων.