Καθηγητής ορθοπεδικής
Ο γιατρός είναι αποστολή
Αρχές του 1800 είναι οι πρώτοι πρόγονοι μου, ο Ζαχαρίας που ήταν παπάς, και ο Βενιαμήν, που έγινε μοναχός στο Άγιο Όρος. Πρέπει να είχαν φτάσει από την Τουρκία. Άλλωστε και το όνομα «Χαρτοφύλαξ» έχει αναφορά στο Βυζάντιο.
Ο πατέρας μου γεννήθηκε στη Τζιά στα τέλη του 1897. έζησε εκεί μέχρι που έφυγε να πάει να σπουδάσει. Ήταν νομικός και σταδιοδρόμησε στο υπουργείο ως επικεφαλής, γενικός διευθυντής αγροτικής ασφάλειας. Η μεγάλη του δημιουργία και συνεισφορά στο νησί ήταν η δημιουργία του περιοδικού «το νησάκι μας, η Κέα». Εγώ δε γεννήθηκα στη Τζιά. Θεωρώ όμως τον εαυτό μου Τζιώτη. Εκείνη την εποχή δεν πηγαίναμε τα καλοκαίρια πολύ συχνά στη Τζιά. Το ταξίδι ήταν μια μικρή περιπέτεια. Κρατούσε πάνω από πέντε με έξι ώρες, υπό δύσκολες συνθήκες, φουρτούνες. Ήμασταν στο αμπάρι του καϊκιού με τα ζώα μαζί. Μας άφησαν ένα περίεργο συναίσθημα αυτές οι συνθήκες του ταξιδιού. Εμείς οι μεγάλοι, ακόμη και τώρα, όταν είναι να ταξιδέψουμε για τη Τζιά, βλέπουμε τον καιρό μέρες πριν, παρόλο που σήμερα το ταξίδι έχει γίνει τόσο εύκολο.
Άρχισα να πηγαίνω στη Τζιά μόλις μπήκα στο πανεπιστήμιο. Καλοκαίρι του 1946 γνώρισα και συνάντησα την Άννα Κόργκα, που έγινε γυναίκα μου και ζήσαμε όλη μας τη ζωή μαζί. Πολύ αργότερα χτίσαμε το σπίτι μας στο Γιαλισκάρι.
Περάσαμε τα χρόνια της κατοχής. Και επειδή ήμασταν παιδιά, τα περάσαμε ανέμελα. Βέβαια υπήρχε πείνα. Ο πατέρας μου για να βρει τροφή πήγαινε στην επαρχία. Έκανα τρία χρόνια στο στρατό. ‘57 με ’60 πήγα στην Αμερική, μετά την ιατρική για μετεκπαίδευση, στη Νέα Υόρκη. Γύρισα στην Ελλάδα και από το ’69 έγινα τακτικός καθηγητής ορθοπεδικής. Υπηρέτησα πάνω από εικοσιπέντε χρόνια αυτή τη θέση. Είχα μαθητές πολλούς, πολλοί από αυτούς είναι καθηγητές τώρα. Η εξέλιξη στην ιατρική και μάλιστα στην ορθοπεδική είναι τεράστια. Δεν έχει καμία σχέση με την ιατρική που γνώρισα όταν ξεκίνησα και την ιατρική που τώρα άφησα. Εγώ ασχολήθηκα με την ορθοπλαστική του ισχίου. Αρχίσαμε να κάνουμε στην Ελλάδα τις πρώτες επεμβάσεις αυτού του είδους στα τέλη του ’60. επίσης, ο τομέας της τραυματολογίας έχει εξελιχθεί πάρα πολύ. Η σχέση γιατρού και ασθενή, ιατρική και ανθρωπισμός δηλαδή, έχει αλλάξει. Τώρα οι σύγχρονοι γιατροί δείχνουν τεράστια εμπιστοσύνη στην τεχνολογία, στο εργαστήριο και όχι στο κλινικό κριτήριό τους. Το 80% στην ιατρική γνωμάτευση είναι το κλινικό κριτήριο. Όταν πονάει η μέση μου, ο σύγχρονος γιατρός προτείνει να κάνει ο ασθενής μια μαγνητική χωρίς να προσπαθεί μέσα από το ιστορικό του ασθενούς να μάθει από πού προέρχεται το σύμπτωμα. Ο σύγχρονος γιατρός είναι μακριά από τη σχέση του λεγόμενου παλιού οικογενειακού γιατρού, που ήταν ο σύμβουλος στην οικογένεια του ασθενούς, καθόταν στο κρεβάτι του, του έσφιγγε το χέρι του ασθενούς.
Ποιος θυμάται τον σημερινό γιατρό, δεν έχουν επικοινωνία. Η συμπεριφορά τους δεν είναι καλή.
Ο γιατρός είναι αποστολή.
Η προσέγγιση του ασθενούς είναι ολόκληρη φιλοσοφία.
Αυτό έχει να κάνει με τον χαρακτήρα, την παιδεία του. Η αγάπη αν υπάρχει στον άνθρωπο, είναι έμφυτη. Το βλέπεις σε μια απλή επαφή. Ο καλός γιατρός είναι αυτός που έχει συνεκτίμηση των ευρημάτων και των συμπτώματα του ασθενούς. Με το παραμικρό συνιστάται μαγνητική. Με το ιστορικό, ο γιατρός προσπαθεί να αποφύγει να κάνει ο ασθενής επίπονες και δαπανηρές εξετάσεις. Σταδιακά, γίνονται. Δε χρειάζεται κατευθείαν. Αυτή η μαγνητική έχει καταντήσει αηδία. Μια από τις υπερβολές τις ιατρικής είναι η περίφημη οστεοπόρωση. Δεν είναι πάθηση τόσο σοβαρή όσο είναι η οστεοαρθρίτης. Η οστεοπόρωση είναι φυσική απασβέστωση, αδυναμία των οστών. Γίνονται τα οστά με την ηλικία πιο εύθραυστα. Είναι πιο σωστό να προφυλάσσουμε τους ασθενείς από την πτώση παρά να τους γεμίζουμε με φάρμακα για την οστεοπόρωση. Ο ηλικιωμένος σπάει το πόδι του πιο εύκολα γιατί τα οστά του είναι οστεοπορωτικά και πέφτει και πιο βαριά. Καλύτερα να τον προφυλάξεις από την πτώση.
Η κίνηση είναι ζωή.
Παλιά με τα κατάγματα, σταματούσαμε την κίνηση. Αυτή είναι η μεγάλη εξέλιξη της τραυματολογίας, ελαχιστοποιήθηκε ο χρόνος της ακινησίας.
Στον άνθρωπο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η κρίση και το μέτρο. Θεωρώ ότι είναι έμφυτη η κρίση. Η προσωπικότητα του κάθε παιδιού και οι επιθυμίες που έχει, είναι η κινητήριος δύναμη για την ανάπτυξη στη ζωή.
Η μοίρα των ανθρώπων είναι η μοναξιά. Τα χρόνια που ζούμε μόνοι μας είναι αμέτρητα. Τα χρόνια που είμαστε όλοι μαζί είναι λίγα.